Günümüzde birçok web sitesi, uygulama ve proje için VPS (Virtual Private Server) sunucuları tercih edilmektedir. Paylaşımlı hostingin sunduğu kısıtlamaları aşmak isteyenler için VPS sunucular, daha fazla kontrol, performans ve ölçeklenebilirlik sunar. Ancak VPS performansını maksimuma çıkarmak ve güvenliği sağlamak için belirli optimizasyon ayarlarını yapmak gereklidir. Bu rehberde, VPS sunucunuzu en iyi şekilde yapılandırmak için dikkat etmeniz gereken ayarları ve ipuçlarını bulabilirsiniz.
VPS sunucunuzu güncel tutarak, gereksiz servisleri kaldırarak, kaynak kullanımını optimize ederek ve güvenlik önlemlerini alarak daha performanslı ve güvenli hale getirebilirsiniz. Özellikle performans ve güvenlik ayarlarını bir arada uygulamak, VPS’inizin verimli ve güvenli çalışmasını sağlayacaktır.
1. İşletim Sistemi ve Güncellemeler
İlk adım olarak, VPS’inize uygun bir Linux dağıtımı seçmelisiniz. Ubuntu, Debian ve CentOS gibi popüler seçenekler arasından ihtiyacınıza en uygun olanı tercih edebilirsiniz.- İşletim sistemi kurulduktan sonra, güncel olup olmadığını kontrol edin:
Bash:sudo apt update && sudo apt upgrade -y # Ubuntu/Debian için sudo yum update -y # CentOS/RHEL için
- Kernel ve güvenlik yamalarını düzenli olarak güncelleyin.
- Otomatik güncelleme sistemleri kullanarak bakım yükünüzü azaltabilirsiniz
2. Gereksiz Servisleri ve Uygulamaları Kaldırın
Sunucu performansını artırmak için ihtiyacınız olmayan servisleri kapatın ve gereksiz uygulamaları kaldırın.- Çalışan servisleri görmek için:
Bash:systemctl list-units --type=service --state=running
- Kullanmadığınız servisleri kapatmak için:
Bash:sudo systemctl disable servis-adi sudo systemctl stop servis-adi
- Gereksiz paketleri kaldırmak için:
Bash:sudo apt autoremove -y # Ubuntu/Debian sudo yum autoremove -y # CentOS/RHEL
3. Kaynak Yönetimi ve Performans Optimizasyonu
VPS’inizin CPU, RAM ve disk kullanımını optimize etmek için aşağıdaki ayarları yapabilirsiniz:a) SWAP Ayarları
Fiziksel RAM yetersiz olduğunda sistem, diski RAM gibi kullanır. Ancak yanlış yapılandırılmış bir SWAP alanı, performans kaybına neden olabilir.- SWAP alanınızı optimize etmek için:
Bash:echo 'vm.swappiness=10' | sudo tee -a /etc/sysctl.conf sudo sysctl -p
swappiness
değerini düşük tutmak, sistemin SWAP kullanımını minimuma indirerek performansı artırır.
b) CPU ve RAM Kullanımını İzleme
Sisteminizin CPU ve RAM kullanımını düzenli olarak takip etmek için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:- Hangi işlemlerin en fazla kaynak tükettiğini görmek için:
Bash:top
- Daha ayrıntılı bilgi almak için:
Bash:htop # Öncesinde: sudo apt install htop
c) Disk Giriş-Çıkış Optimizasyonu
SSD kullanan VPS sunucularında disk performansını artırmak için noatime seçeneğini kullanabilirsiniz./etc/fstab
dosyasına aşağıdaki satırı ekleyin:
Bash:/dev/sda1 / ext4 defaults,noatime 0 1
noatime
, her dosya erişiminde diske yazma işlemini azaltarak performansı artırır.
4. Güvenlik Önlemleri
VPS güvenliği, en az performans kadar önemlidir. Sunucunuzu saldırılara karşı korumak için aşağıdaki güvenlik önlemlerini almalısınız.a) SSH Bağlantısını Güçlendirin
- SSH portunu değiştirmek için
/etc/ssh/sshd_config
dosyasını düzenleyin:
Bash:Port 2222
- Root kullanıcı ile doğrudan giriş yapmayı engelleyin:
Bash:PermitRootLogin no
- SSH bağlantıları için iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) kullanın.
b) Güçlü Bir Güvenlik Duvarı (Firewall) Yapılandırın
- UFW (Ubuntu/Debian) kullanarak güvenlik duvarı ayarlarını yapın:
Bash:sudo ufw default deny incoming sudo ufw default allow outgoing sudo ufw allow 2222/tcp # SSH portunu açın sudo ufw enable
- CentOS kullanıyorsanız Firewalld ile güvenlik ayarlarınızı yapabilirsiniz.
c) Fail2Ban ile SSH Brute-Force Saldırılarını Engelleyin
Fail2Ban, şüpheli giriş denemelerini otomatik olarak engelleyen bir güvenlik aracıdır.- Kurulumu yapmak için:
Bash:sudo apt install fail2ban -y # Ubuntu/Debian sudo yum install epel-release -y && sudo yum install fail2ban -y # CentOS
- Fail2Ban’i etkinleştirmek için:
Bash:sudo systemctl enable fail2ban sudo systemctl start fail2ban
5. Web Sunucusu Performans Ayarları
Eğer VPS’inizde Apache veya Nginx gibi bir web sunucusu çalıştırıyorsanız, aşağıdaki ayarlar performansınızı artırabilir:a) Apache Optimizasyonu
mpm_event
modülünü kullanın:
Bash:sudo a2enmod mpm_event
KeepAlive
özelliğini açarak bağlantıları hızlandırın:
Bash:KeepAlive On
b) Nginx Optimizasyonu
- gzip sıkıştırmayı etkinleştirin:
Bash:gzip on; gzip_types text/plain application/javascript text/css; gzip_min_length 1024;
- Önbellekleme (caching) ayarlarını yapın.